Dạy và học toán I: Cả nhà đều béo
Mở bài: Từ lâu, chủ đề nên dậy toán như thế nào rất là nóng. Cái gì nên dạy cái gì không nên dạy: đạo hàm, tích phân, số phức vv.
Tôi dự định viết một loạt bài về vấn đề này, chủ yếu là các ví dụ trực quan, chứ không phân tích các phương pháp sư phạm của thầy giáo hay phương pháp tu duy của học sinh. Đây là bài đầu tiên, viết đầu năm con chó 2018.
……Tết đã hết. Và đã đến lúc chúng ta cần đối mặt với hậu quả của nó. Trung thực và nghiêm túc.
Cân và gương, là những vật dụng quen thuộc trong nhà. Nhưng từ lâu, chúng đã không là bạn. Người quen cũng không. Ta nhìn chúng, nghi ngại và đề phòng, bởi chúng luôn sẵn sàng, và thường không mấy tế nhị, nói cho ta một điều ta không muốn nghe nhất: sự thật.
Béo đã là một quốc nạn. Tất nhiên, không phải ở Việt Nam. Người Việt chúng ta, trong đó dĩ nhiên có bạn, luôn mảnh mai và xinh đẹp. Đã, đang, và sẽ mãi mãi như vậy. Ai nói khác đi, chắc chắn không là bạn tốt, cần xếp xó ngay vào một chỗ với cân và gương.
Béo đây là ở Mỹ. Nơi mà nó đã trở thành chủ đề khoa học rất nghiêm túc. Có khá nhiều các tập san chuyên khảo về béo, được xếp hạng ISI, và ranking (tính theo mức độ trích dẫn) cao hơn các tập san đỉnh của toán học chừng vài chục lần. Hiển nhiên, có rất nhiều giáo sư, tiến sĩ chuyên về béo, giảng dạy ở những trường đại học mà chúng ta ước mơ là con mình một ngày sẽ được bước vào.
Một ngày đẹp trời, một vài giáo sư trong số đó xuất bản chung một công trình hầm hố. Với một dự đoán gây shock là đến năm 2048, tất cả (hay ít nhât là hầu hết) người Mỹ (trừ trẻ con dưới một độ tuổi nào đó) sẽ béo. Béo ở đây có một đinh nghĩa khoa học, mà ta sẽ không bàn tới, bởi trước hết vì nó dài loằng ngoằng, và hơn nữa, bạn cũng không muốn biết.
Bài in ra lập tức gây tiếng vang tung trời, với số lượng trích dẫn nhiều hơn lượng trích dẫn cả đời của rất nhiều nhà toán học tầm cỡ mà tôi biết. Bởi 2048 là một con số cụ thể, và đó là tương lai rất gần.
Tại sao các giáo sư ngành béo lại đưa ra được số đẹp và chính xác như thế ? Tất nhiên, bạn đoán đúng rồi, đó là nhờ toán học. Phương pháp như sau. Trước hết các giáo sư tính tỷ lệ người béo tại Mỹ trong vòng mấy chục năm gần đây. (Tính như thế nào sẽ là chủ đề của một bài khác, vì hiển nhiên không ai, kể cả giáo sư, có thể cầm cân đo đi mấy trăm triệu người.) Nhưng tỷ lệ này, bạn cứ tin tôi đi, có thể tính rất chính xác. Sau đó các giáo sư vẽ một đồ thị, trục hoành (nằm ngang) là năm, trục tung (thẳng đứng) biểu diễn tỷ lệ người béo. Chẳng hạn, năm 1980: 20%, năm 1981: 22%, năm 2000: 30% vv. Mỗi cặp số (năm, tỷ lệ) sẽ xác đinh một điểm trên mặt phẳng toạ độ. Số liệu của mấy chục năm gần đây cho ta mấy chục điểm tương ứng. Sau đó ta sẽ tìm môt đường cong mềm mại nhất nối các điểm này lại. Đường cong mềm mại này được vẽ thế nào, chỗ đấy là toán, nhưng ta sẽ không bàn tới ở đây, vì thật ra các giáo sư đáng kính trên cũng chỉ dùng software có sẵn mà thôi. Điểm mấu chốt là nếu đường cong tiếp tục đi tới tương lai, thì tới năm 2048, nó sẽ cắt trục tung ở điểm 100%. Voila !!
Bài đã có thể dừng ở đây, nếu các giáo sư đáng kính nói trên không đưa ra các kết quả khác trong cùng bài báo. Để tăng thêm trọng lượng (và độ dài của công trình), các chuyên gia này thực hiện các tính toán tương tự cho nam và nữ riêng, và cho các chủng tộc khác nhau (người gốc Âu, gốc Á, gốc Phi vv). Chẳng hạn, cho nam giới, với phương pháp tính toán nêu trên, tỷ lệ 100% béo sẽ đạt đến trong năm 2043, còn cho phụ nữ, sẽ muộn hơn một ít, năm 2052. Điều này hoàn toàn có lý, bởi chị em bao giờ cũng chăm lo nhan sắc hơn, còn đàn ông, đã xấu sẵn lại thêm cẩu thả, thì beó sớm cũng là đáng đời. Nói nôm na, đến năm 2048, cả nhà đều béo, nhưng bố đã béo trước từ năm 2043, còn mẹ đến 2052 mới béo.
Có một điều các giáo sư khả kính quên mất, là mẹ cũng là một thành viên trong nhà, cũng như phụ nữ là một phần (chính xác hơn là một nửa) của dân số.
Việc dạy toán hướng tới cho người học có thể ứng dụng công cụ toán học trong cuộc sống. Nhưng việc biết sử dụng các công cụ này, như các giáo sư nói trên đã làm, chỉ là một phần. Người sử dụng cần được xây dựng một giác quan toán học đủ tốt để cảm nhận được ý nghĩa và tính chính xác của các câu trả lời mà máy tính, hay các công thức, đưa ra.
(Phỏng theo J. Ellenberg: How not to be wrong)
Vuhavan's Blog 
Anh mà béo sao được ? Em còn đoán là anh có cơ bụng sáu múi ấy chứ ? Anh vén thử áo lên cho chúng em xem xem nào ?
Mến chúc anh và gia đình một năm mới Mậu Tuất an khang, hạnh phúc, thành công ! 🙂 (Năm nay anh bị sao Thái Bạch, anh phải tránh mặc đồ màu trắng, và chịu khó tiêu tiền, đi du lịch, mua nhà, xây sửa nhà… đi nghen ! (Anh có mua bitcoin không ?)
Anh có nghe lão Trump nói gì không ? Ổng đang đòi trang bị súng cho các giáo sư kìa ! Thật là điên không thể nào tưởng tượng được ! Nếu mà là em, đừng hòng em sống ở cái xứ mọi rợ ấy ! Thà em về Việt Nam còn hơn ! Thử tưởng tượng xem, anh Văn mang một khẩu AK tới lớp, giương súng lên và hỏi sinh viên : “Chúng mày đã làm bài tập về nhà chưa ?” Chưa kể là còn có khối giáo sư trầm cảm dở hơi nữa ! Một hôm ổng piquer một cơn khủng hoảng là ôi thôi sinh viên đi đời nhà ma ! Hoặc là phải trang bị súng cho sinh viên luôn và thày trò bắn nhau ! Oh là là ông Trump ơi là ông Trump ơi ! Công nhận là ổng có lắm ý tưởng kỳ lạ thật !
Thiệt là dễ thương quá chừng luôn ! Kỳ này chắc em phải cố sức học lại toán xem sao ! Thực ra hồi nhỏ em học toán không hề tệ chút nào, lúc nào cũng trong top đầu ấy. Thế mà lên đến trung học cứ đuối dần. Sau này suy nghĩ lại thì em thấy là, do gia đình cũng không có truyền thống học hành, nên mình bị học sai cách ghê quá. Ví dụ như là bữa sáng thường hay bỏ bữa (vì dậy trễ), nên đến lớp đói quá không tập trung được, đầu óc cứ rỗng tuếch ra. Ngoài ra thì khi mình ngồi học cứ bị sai vặt, mắng mỏ thành ra cũng khó chịu lắm. Hồi đấy tuổi thiếu niên, ngủ nhiều thì bị mắng là, sao không lo luyện thi đại học đi mà ngủ hoài như vậy ? Bây giờ em để ý thấy bọn trẻ nào bị gia đình dạy kiểu như vậy thì chúng đều dốt (toán) cả ! Cô con gái nhỏ của em, mỗi ngày chỉ làm hai bài tập toán “cho vui” (pour le plaisir) thôi, mà bây giờ là cổ đứng nhất lớp rồi !
Em cũng đang suy nghĩ định thử dạy môn phân tích văn học xem sao, anh có thích không ? Anh em mình hợp nhau quá chừng luôn đó nha 🙂
Về cái vụ béo này thì còn rất nhiều điều phải nói. Em tin rằng có những kẻ cố tình khiến cho dân chúng béo vì họ sẽ bị bệnh tật nhiều và như vậy thì ngành dược phẩm rất là giàu có. Những thực đơn giảm cân của bọn láo đòi kiêng hoàn toàn tinh bột làm em rất tức giận. Cô H’Hen Niê cũng khuyên mọi người kiêng hoàn toàn tinh bột để giảm cân, nhưng rõ ràng là chế độ ăn như vậy khiến cổ tăng ít nhất là 3kg (H’Hen Niê hén ?), cho nên cổ mới đủ đẹp, chứ cái thời cổ cân nặng 47-48kg, ba vòng 78-58-88, trông cổ bạc nhược xấu xí kinh khủng và em không bao giờ nghĩ là cổ lại có thể thành Hoa Hậu được. Nhưng rõ ràng là với cân nặng và số đo mới (52kg, ngực 84 mông 92) thì trông nàng rất đẹp, mặc dù vẫn còn suy dinh dưỡng lắm. Nè H’Hen Niê, em mà tiếp tục nhịn tinh bột thì em sẽ mau chóng trở nên ngu ngốc đấy bởi vì tinh bột nó cung cấp năng lượng nuôi não ! (Hehe em còn nói tiếp !)
Mới đây em có đọc một cái bài báo nghiên cứu khoa học duy nhất mà họ nói về việc nhịn tinh bột khiến cho người ăn kiêng bị đói và làm cho việc giảm cân mất tác dụng (vì khi đói như vậy thì họ sẽ chỉ thèm những món rất giàu năng lượng, ví dụ như ngọt và béo chẳng hạn). Nhưng mà bài báo ấy cũng chìm nghỉm đi ngay không ai thèm để ý, cho nên xin khuyên mọi người là chớ có tin những thực đơn giảm béo của bọn dốt đòi cắt giảm hoàn toàn tinh bột. Tổ tiên ta bao đời nay ăn cơm mà có ai béo phì đâu ? Cô nào càng nhịn cơm càng béo, em đảm bảo như vậy !
Em đây ăn ngày hai bữa cơm no căng bụng (mỗi bữa một tô bự ấy, để giữa bữa khỏi bị đói), chưa kể hai bữa xế, mà không bao giờ tăng một gram nào, cũng chẳng giảm một gram nào (cũng giảm nếu bị đói mệt hoặc căng thẳng). Em chỉ tăng cân (3-5kg maximum) khi mà em đi nghỉ mát, ăn ngoài nhiều hơn là tự nấu, và xơi những món như là mì ống Ý và gà chiên KFC.
Cho nên các bạn Mỹ béo dần lên thì em xin chia buồn cùng các bạn hehe ! Em xin báo trước là không những béo mà còn bệnh, ngu ngốc và tâm thần nữa kia (rồi còn bắn giết nhau loạn xạ ) ! Nhưng em hy vọng là như vậy thì xuất khẩu nông nghiệp của ta sẽ phát triển mạnh 😀 :-D, vì đến một lúc thì các bạn ấy sẽ nhận thấy là đồ ăn Việt Nam của chúng ta ăn cả ngày không béo ! Bác Nguyễn Xuân Cường cố lên 😀
Còn công thức giảm béo của em là : mỗi ngày phải ăn đủ một lượng tinh bột nhất định để không bị đói, ngoài ra thì không kiêng món gì cả, và ăn thật nhiều món tốt như là rau, đậu (chất xơ), và tự cho phép mình thưởng thức món ngon để được ngon miệng ! Các cô Hoa Hậu Thế Giới thực sự là các cô đẹp nhất, ví dụ như cô Ksenia Soukhinova chẳng hạn (anh có thấy cổ đẹp không ?), và các cô HH Pháp cũng rất là khoẻ mạnh rạng rỡ, thì các cô ấy đều tuyên bố là không kiêng khem gì cả mà chỉ chơi thể thao rất nhiều ! (Em cũng chơi thể thao nhiều đấy và cũng rất là cơ bắp chứ không phải mảnh mai lắm đâu !) 🙂 Và môn thể thao làm thon gọn nhất chính là môn đi bộ. Bisous anh và các bạn !
Em xem hình anh với anh Châu hồi còn trẻ, thì thấy các anh đều rất đỗi mảnh mai 🙂 Thế hồi ấy các anh có ăn cơm không ? (Chứ không thì ăn gì cơ ? Mà em đảm bảo là còn ăn nhiều cơm ấy chứ !) Thế mà tịnh chả thấy anh nào được béo tốt, đẫy đà ! Cho nên em mới bảo, toàn những bậc chuyên gia vu khống cho cơm (và tinh bột) làm cho béo, thì thật là nói sai không biết ngượng mồm, chỉ khiến dân lành cả tin thiệt hại ba bảy đường.
Em có biết một bà mẹ trẻ kia, cô ấy béo trắng béo hồng, cứ vào bữa là kiêng không ăn gì cả (nhưng đến lúc đói quá không chịu được thì xơi một cái bánh xèo tây to tổ chảng cuốn nhân sô cô la, chuối và kem chantilly). Hai con của cổ gày tong teo, chân như chân cò, hàng ngày cổ nhồi cơm cho con như nhồi ngỗng để cho béo, con oẹ lên oẹ xuống trông ánh mắt rất là kinh hãi, phải vừa ăn vừa chơi games để cho quên tô cơm đi. Em mới bảo, nếu thay đổi thực đơn của con cho mẹ ăn và ngược lại, thì con đã béo khoẻ mà mẹ thì mảnh mai. Nhưng đúng là như anh nói, hễ mình nói ra sự thật là chỉ chuốc lấy kẻ thù !
Em đọc lại bài của anh mà càng buồn cười kinh khủng 😀 Cả nhà béo thì trông ngộ thật đấy 😀 Anh có biết cái bài hát tả cả nhà gấu “béo lon ton, béo lặc lè” không ? 🙂
Ôi anh Văn mà dạy được em tư duy toán mà không cần phải làm bài tập toán thì thật là hay quá ! 😀 Em sẽ xin hậu tạ, hậu tạ !