Nhân vật lịch sử: Anh em kết nghĩa

Hai ông Nguyễn Bặc, Đinh Điền là khai quốc công thần nhà Đinh. Hai ông là bạn từ thuở nhỏ của Đinh Bộ Lĩnh, tham gia đánh dẹp 12 sứ quân từ buổi đầu, công lao rất lớn. Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi, hai người đều làm quan đầu triều.  Sau khi Đinh Tiên Hoàn và con trai là Nam Việt Vương Đinh Liễn bị ám sát, Nguyễn Bặc, Đinh Điền rời khỏi kinh thành, khởi quân chống Lê Hoàn (vua Lê Đại Hành về sau).  Quân thua, hai người tử trận.

Người  mình nói chuyện anh em kết nghĩa, hay nhắc đến tích vườn đào của Lưu Quan Trương (Lưu Bị, Quan Vũ, Trương Phi), và cái tình đồng sinh đồng tử của họ. Điều này chắc do sự phổ biến hết sức rộng rãi của tiểu thuyết Tam Quốc, với nhiều chi tiết lịch sử được lãng mạng hoá rất thành công.  Nhưng nếu ngẫm nghĩ kỹ, chuyên vua Đinh và hai ông Nguyễn Bặc, Đinh Điền còn có phần  cảm động và  thú vị hơn, tiếc rằng ta chưa có một ông La Quán Trung mà viết ra.

Ba ông trong Tam Quốc gặp nhau lúc đã trưởng thành, cùng muốn lập công danh. Ba nhân vật nhà Đinh là bạn từ thuở nhỏ, cùng chăn trâu, cắt cỏ, tập trận cờ lau, tình thân khó thể nói hết.  Ba bác Tam Quốc chắc không thể có kỷ niệm cùng lội sông bắt cá, ra đồng hái ngô nướng ăn, hay  cùng làm thịt trâu của chú (theo truyền thuyết, Đinh Bộ Lĩnh thịt trâu của chú mời các bạn ăn). Tình trạng sứ quân hai thời cũng khá giống nhau, nhưng (tính một cách tương đối) vua Đinh thành công hơn vì đã thống nhất được cả đất nước, xưng đế, mở đầu cho thời kỳ độc lập tự chủ của Đại Việt,  còn Lưu Bị cả đời phiêu dạt nhưng chỉ làm chủ được một góc Trung Quốc.

Lưu Bị, Trương Phi vì việc Quan Vũ bị giết mà khởi binh. Nguyễn Bặc, Đinh Điền vì việc Đinh Tiên Hoàn bị giêt mà khởi binh. Kết cục cả 4 người đều chết.  Nhưng tình tiết có chỗ khác nhau. Lưu Bị đem quân một nước lớn đánh một nước nhỏ hơn, binh lực rất mạnh, người Đông Ngô chỉ lo chống giữ. Lưu Bị vì tham và chủ quan mà thua. Nguyễn Bặc, Đinh Điền không có quân đội, chiêu mộ  trai tráng  từ Thanh Hoá ra chống với  binh mã  tinh nhuệ  dưới quyền một thiên tài quân sự là Lê Hoàn, cơ hội thành công  chỉ có trong muôn một.  Lời thề đồng sinh đồng tử cũng thành sự thật (cả ba người Đinh Bộ Lĩnh, Nguyễn Bặc, Đinh Điền mất cùng một năm).

Các đền thờ vua Đinh đều phối hưởng hai ông Nguyễn Bặc, Đinh Điền (và hai tướng khác là Lưu Cơ, Trịnh Tú).  Ở Hà Nam Ninh cũ có hơn một trăm đền thờ (hay phối thờ) Nguyễn Bặc. Ông còn được coi là một trong những ông tổ họ Nguyễn.  Quảng trường Đinh Tiên Hoàng ở Ninh Bình có tượng vua Đinh và Nguyễn Bặc, Đinh Điền, Lưu Cơ, Trịnh Tú chung quanh.